PROJE GELİŞTİRME REHBERİA. Proje : Proje terimini kısaca; bireysel ya da grup olarak, belli bir amacı sınırlı bir süre içerisinde gerçekleştirmek üzere, bu amaca ulaşmak için kimlerle, ne zaman, nasıl, hangi etkinliklerde bulunulacağının, maliyet ve gelirlerin ne kadar olacağının açık, net ve ölçülebilir bir şekilde tanımlanıp planlandığı faaliyetler serisi olarak tanımlamak mümkündür.Proje Geliştirme : Proje fikrinin belirlenmesi, fikrin geliştirilmesi, ortaya çıkan proje planının hayata geçirilmesi ve yaygınlaştırılmasıdır.Proje Geliştirme Adımları1. Proje Fikri2. Sorun Tespiti3. Hedef Belirleme4. Hedef kitle/ilgi sahipleri/paydaşlar5. Fırsat ve Riskler6. Proje Aktiviteleri & Zaman Planı7. Beklenen Sonuçlar8. İzleme & Değerlendirme9. Bütçe1. Proje Fikrinizi Belirleyinİlgi alanınıza giren, bir çözüm yolu geliştirme isteği duyduğunuz bir konuyu belirleyin. Proje fikrini belirlerken, kendi güçlü yanlarınızı, elinizdeki kaynakları ve kısıtlamaları göz önünde bulundurun. Fikrinizi belirlerken, konunun çözümüne yönelik yürütülmüş başka projeler var mı diye bakabilirsiniz. Sizin çözümünüzün nasıl bir fark yaratacağını düşünün.2. Sorunun Derinine İninProje konunuzu belirledikten sonra, çözüm üretmek istediğiniz konunun kökenine ve gelişimine yönelik araştırmalar yapın. Sorunun, soruna neden olan pek çok alt sorunu olabilir. Neden-sonuç ilişkisini göz önünde bulundurarak sorunu analiz etmek, proje fikrinizi somuta indirgemenize, geliştirmenize ve proje hedeflerini belirlemenize yardımcı olacaktır. Bu bölüm projenizi kağıda dökerken, proje hazırlama formunda yer alan “Arka Plan” ya “Gerekçe” bölümüne yazacağınız bilgileri de çıkarmanıza yardımcı olacaktır.3. Amaç ve Hedeflerinizi BelirleyinProjenizin nihai amacını ve ulaşmak istediği hedefleri belirleyin. Hedeflerinizi belirlerken sorunun ortadan kalkmış olduğu durumu göz önünde bulundurun. Hedeflerin somut, ulaşılabilir ve ölçülebilir hedefler olmasına dikkat edin.4. Hedef Kitle, Paydaş ve Ortaklarınızı BelirleyinHedef kitlenizi belirlerken, projenizi kim(ler)e fayda sağlamak için geliştirdiğinizi ve projenizden etkilenecek kişi ve grupları düşününüz. Hedef kitleyi belirleyebilmek için aşağıdaki soruların yanıtlarını verebiliyor olmak gerekmektedir:Bu sorun kim(ler)in sorunu?Bu sorunun çözümünden kim(ler) etkilenecek?Bu sorunu çözmek için kim(ler) destek olabilir?Hedef Grup : Projenin fayda sağlayacağı, sonuçlardan doğrudan etkilenecek grup.Paydaşlar/İlgi Sahipleri : Projenin sonuçlarından dolaylı olarak etkilenecek gruplar.Ortaklar : Sorunun çözümüne katkı sunabilecek kurumlar.Paydaşlarınızın kim olduğunu bilmeniz, projenizi yürütürken kimleri etkilediğinizin ya da kimlerin sizi etkilediğinin farkında olmanız açısından büyük önem taşımaktadır. Paydaş analizi yaparken öncelikli paydaşlarınızı ve ikincil/dolaylı paydaşlarınızı belirlemeniz faydalı olacaktır.Projenin gerçekleşmesinde etkili olacağını düşündüğünüz kişi ve kurumları proje ortakları olarak belirleyebilirsiniz. Ortakların projenize nasıl katkı sağlayacaklarını açık bir şekilde saptamanız ve taahhütlerine yönelik yazılı belge imzalamanız gerekir.5. Fırsat ve Riskleri BelirleyinFırsat ve riskleri en baştan tanımlamak, projenizi sağlam kurgulamanıza ve projenin yönetimi safhasında bilinçli olmanıza yardımcı olacaktır.Proje fikrinizi uygularken ne tür fırsatlarla ve risklerle karşılaşabileceğinizi düşünün. Projenizi geliştirirken fırsatları değerlendirmeli ve riskleri de azaltmaya çalışmak için önlemler almalısınız.6. Proje Aktiviteleri ve Zaman Planınızı OluşturunProje hedeflerine ulaşmak için ne gibi aktivite(ler) yürüteceğinizi detaylandırmalısınız.Aktiviteleri detaylandırırken başlama-bitiş sürelerini belirleyin ve aktiviteleri birbirleriyle ilişkilendirin.Aktivitelerin projenin ana amacı ve hedeflerine hizmet eden nitelikte, uygulanabilir ve ölçülebilir olmasına dikkat edin.Aktivitelerinizi planlarken, projenizin “sürdürülebilirliğini” de göz önünde bulundurun. Sorunun uzun vadeli çözümüne yönelik bir sistem yaratabilmiş olacak mısınız, bunu sorgulayın.Projenin sürdürülebilirliği : Projenin çeşitli eklemeler ve yeni fikirlerle var olmaya devam etme ve etki alanını koruma/genişletme yeteneğidir.7. Beklenen Sonuçları BelirleyinProjeniz kapsamına yerleştirdiğiniz aktivitelerin hedef kitleniz ve ilgi sahipleri üzerinde ne gibi sonuçlar yaratacağını öngördüğünüzü belirleyin. Beklenen sonuçlar, hedef kitleniz üzerinde doğrudan değişimler yaratabileceği gibi, dolaylı olarak ilgili kişi ve gruplarda da değişimlere yol açabileceğini göz önünde bulundurun.8. İzleme ve Değerlendirme Planınızı OluşturunProjenizin amaç ve hedeflerine ne kadar yaklaştığını anlayabilmek için projeniz süresince bir izleme-değerlendirme sistematiği kurmanızda fayda vardır. Projenin planlama aşamasında, hangi aktiviteyi ne şekilde izleyeceğinizi ve projenizi hangi aşamalarda değerlendirmeye alacağınızı belirlemeniz, projenizin yönetim aşamasında işinizi kolaylaştıracaktır.İzleme : Hedeflere ulaşmak için gerçekleştirilen faaliyetlerin etkinliği ve verimliliğine bakılmasıdır. İzleme, bir projenin gelişim sürecinde sistematik bilgi toplama ve bilgi analizleri yapmaktır.Değerlendirme : İzleme ile bulunan bulgular ışığında projeye bakılması ve yapılan çalışmaların sonuçlarının değerlendirilmesidir. Değerlendirme, projenin ana hedefleri ve stratejileri ile güncel durumu karşılaşmaktır. Neyin önceden planlanmış, neyin gerçekleşmiş ve nasıl gerçekleşmiş olduğuna bakar.9. Projenizin Bütçesini OluşturunProjenin tahmini bütçesini, proje henüz başlamadan önce belirleyerek tahmini maliyet hesabı yapmanız gerekir. Proje bütçesinin proje amacına uygun olarak, planlanan proje aktiviteleri ve zaman planı dikkate alınarak hazırlanması gerektiğini unutmayın. Her bir aktivitenin maliyet kalemlerini detaylı şekilde ortaya koyarak proje bütçesini oluşturun.